galeria
W naszym powiecie oznaczono nietypowy szlak przydrożnych kapliczek, który znajduje się w gminie Suchowola. Wyjątkowa trajektoria właśnie została wyróżniona w XVIII edycji Konkursu na Najlepszy Produkt Turystyczny Województwa Podlaskiego 2021 r. To perełka dla odwiedzających nasz region.
- W każdej wsi naszej gminy są kapliczki. Minimum jedna czy dwie. W niektórych jest nawet ich kilkadziesiąt. Gdziekolwiek turysta pojedzie, to na jakąś trafi - mówi Dawid Gudel z Centrum Trzech Kultur z Suchowoli. Opowiedział nam o turystycznym szlaku przydrożnych kapliczek, który można zwiedzać w tej gminie.
Kapliczki i krzyże bowiem stanowią charakterystyczny element krajobrazu naszego powiatu. Napotykamy je przy rozwidleniach dróg, granicach wsi i miast, ale też w sąsiedztwie pól i podlaskich lasach. Zwyczaj stawiania kapliczek ma bardzo starą tradycję, sięgającą być może czasów grecko-rzymskich. Na naszych terenach swój rozkwit przeżywał w dziewiętnastym wieku. Najprawdopodobniej dlatego, że był to okres powtarzających się epidemii min. cholery. Kapliczki stawiano z różnych powodów: by chroniły przed chorobami, nieszczęściami i śmiercią; dziękując za szczęśliwy powrót do domu czy prosząc o łaskę dla gospodarzy. Do dziś krzyże i kaplice stawiane na rozstajach dróg mają chronić osoby, które je mijają. Przy kapliczkach do dzisiaj święci się pokarmy Wielkanocne, odmawia różańce i nabożeństwa majowe. W niektórych wsiach do kapliczki znajdującej się na skraju wsi tradycyjnie odprowadza się zmarłego. Fundatorami kapliczek w Polsce były całe wsie, dwór lub pojedynczy gospodarze. Tradycja ich wznoszenia jest nadal żywa. Są ważną częścią podlaskich krajobrazów, dlatego z inicjatywy Gminnego Ośrodka Kultury Sportu i Turystyki w Suchowoli oraz Centrum Trzech Kultur w Suchowoli, w 2018 r. zrodził się pomysł udokumentowania ich istnienia i skierowania w ich stronę turystów. Projekt ten nazwano “Szlakiem przydrożnych kapliczek gminy Suchowola”.
Na początku złożono wniosek do Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska. Wówczas pomysł nabrał formy projektu, który składał się z filmu dokumentalnego, czerwonej broszury zawierającej informacje dotyczące kapliczek oraz wędrującej wystawy fotograficznej. W czerwonej broszurze opisano dziesięć kapliczek. Każda z nich reprezentuje inny styl: kaplice murowane, drewniane, metalowe. Koncepcja ta służyć miała przekrojowemu ukazaniu tematu. Dzięki temu, zainteresowany szlakiem turysta może wybrać typ kapliczki, którym jest zaciekawiony, dostając informacje jak do tego konkretnego i podobnych obiektów dotrzeć. Szlak nie jest położony na konkretnej trasie. Ma formę pełnej dokumentacji wszystkich - 130 kapliczek, znajdujących się na terenie gminy Suchowola. Najnowsza z nich powstała w listopadzie 2018 r., we wsi Ciemne. Wśród najstarszych obiektów czerwona broszura wymienia dużą kaplicę w Rutkowszczyźnie, która jest następczynią drewnianej konstrukcji z 1810 r. Znalazła się w niej również kaplica w Połominie z 1859 r., w Jatwiezi Małej z 1863 r. i w Domuratach z 1863 r.
Co ciekawe, “Szlak przydrożnych kapliczek gminy Suchowola” właśnie został wyróżniony w XVIII edycji Konkursu na Najlepszy Produkt Turystyczny Województwa Podlaskiego 2021 r.
- Kiedy projekt się zakończył, okazało się, że to działanie żyje nadal, w różnych dodatkowych formach - tłumaczy Gudel.
Jedną z nich jest nowa wersja wystawy, powstała we współpracy z Białostockim Ośrodkiem Kultury/Centrum im. Ludwika Zamenhofa. W ramach festiwalu Wschód Kultury/Inny Wymiar powstała rozszerzona wersja wystawy: "Szlakiem przydrożnych kapliczek i krzyży", którą do 15 listopada można było podziwiać w drugiej już lokalizacji - na ogrodzeniu Zespół Szkół Katolickich im. Matki Bożej Miłosierdzia w Białymstoku. Będzie kolejna, miejsce ekspozycji zostanie podane na profilu CTK.
Turysta Zainteresowany tym tematem może uzyskać wszelkie wskazówki w Punkcie Informacji Turystycznej, który mieści się w budynku Centrum Trzech Kultur w Suchowoli: Plac Kościuszki 5D. Dodatkowo, w ramach kolejnego projektu, ma powstać ogólnie dostępna strona internetowa, z dokładnymi informacjami dotyczącymi każdej ze 130 kapliczek szlaku.
Opr. Patrycja A. Zalewska
Fot. Jakub Jackiewicz